۱. تعریف Hyperlink

Hyperlink یا "پیوند فوق العاده" به معنی ارتباط دو یا چند منبع اطلاعاتی به یکدیگر است. در GIS، Hyperlink به طور معمول به یک ویژگی خاص روی نقشه متصل می‌شود و می‌تواند به وب‌سایت‌ها، مستندات PDF، تصاویر، یا داده‌های دیگر اشاره کند. به طور مثال گزارش‌های مطالعاتی یک حوزه آبخیز را که در قالب PDF یا Word هستند را در آدرس خاصی در کامپیوتر شخصی ذخیره و با تعیین آدرس آن در GIS،  می‌توان به گزارشات دسترسی پیدا کرد. همچنین نقشه های CAD اجرایی سازه ها و تاسیسات مختلف هم می‌تواند به واسطه ایجاد Hyperlink در محیط GIS ، با نرم افزار AutoCAD نمایش داده شود.

نکته مهم در Hyperlink این است که، هر فایل لینک داده شده، با نرم افزار اختصاصی مربوطه باز می‌شود و سرعت یا Performance نرم افزار GIS، کاهش پیدا نمی‌کند.

Hyperlink در مواردی ایجاد می‌شود که، امکان ارایه اطلاعات مد نظر ما در قالب فیلدهای جداول GIS، امکان‌پذیر نباشد. مثلا" در رابطه با سیل، اطلاعات مربوط در فیلد، تنها به خصوصیاتی مانند دبی و حجم سیل اشاره می‌کند. در حالی که با استفاده از Hyperlink، فیلم وقوع سیل را نمایش و شدت وقوع آن حتی برای افراد غیرمتخصص مشخص می‌شود. استفاده از Hyperlink ها در GIS، بخصوص فیلم و عکس، مدیران را سریع‌تر توجیه نموده و عملا" نقش سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری (Decision support system) یا به طور مخفف DSS را دارد.

۲. اهمیت Hyperlink در GIS

دسترسی آسان به اطلاعات: با استفاده از Hyperlink، کاربران می‌توانند تنها با کلیک روی یک ویژگی در نقشه، به اطلاعات مربوط به آن ویژگی دسترسی پیدا کنند و تنها شرط نمایش Hyperlink، وجود نرم‌افزار اختصاصی نمایش فایل است.

یکپارچگی داده‌ها: Hyperlinks به ادغام انواع مختلف داده‌ها در یک پلتفرم کمک می‌کنند. این امر باعث می‌شود که کاربران بتوانند یک تصویر جامع از اطلاعات جغرافیایی و مرتبط با آن را مشاهده کنند.

افزایش تعامل: با ایجاد پیوندهای چندرسانه‌ای، کاربران می‌توانند تجربه کاربری بهتری را احساس کنند و اطلاعات بیشتری از جغرافیای محلی، تاریخچه یا سناریوهای خاص را به دست آورند.

۳. کاربردهای عملی Hyperlink در GIS

نقشه‌های تعاملی: استفاده از Hyperlink در نقشه‌های آنلاین مانندGoogle Maps یا ArcGIS Online به کاربران این امکان را می‌دهد که اطلاعات مفصلی درباره مکان‌ها و ویژگی‌های مختلف را مشاهده کنند.

عدم افزایش حجم فایل یا Geodatabase
 Hyperlink تنها یک آدرس لینک را به صورت متنی به محیط GIS اضافه می‌کند و خود فایل را در Geodatabase بارگذاری نمی‌کند لذا عملا" حجم فایل یا Geodatabase، افزایش قابل توجهی پیدا نمی‌کند. به طور مثال چنانچه یک تصویر 20 مگابایت را در یک ردیف جدول در GIS اضافه کنیم، 20 مگابایت به حجم فایل یا Geodatabase اضافه می‌شود. حالا تصور کنید نقشه نقطه ای دارای 1000 نقطه بوده و هر کدام دارای یک عکس 20 مگابایتی باشند، افزایش حجم ناشی از بارگذاری این عکس‌ها به 1 ترابایت می‌رسد که حجم قابل توجهی بوده و سرعت اجرا یا Performance را بشدت کاهش می‌دهد در صورتی که در حالت ایجاد Hyperlink، افزایش حجم بسیار ناچیز است.

تحقیقات و مطالعات علمی: در پروژه‌های تحقیقاتی، Hyperlinks می‌تواند به منابع داده و تحقیقاتی مختلف اشاره کند که به تسهیل فهم و تحلیل اطلاعات کمک می‌کند.

مدیریت بحران: در زمان وقوع حوادث، Hyperlink می‌تواند به روزرسانی‌های سریع و آدرس‌های مهم را به افراد در محل ارائه دهد.

۴. چالش‌های مرتبط

منابع اطلاعات: کیفیت و دقت اطلاعات موجود در لینک‌ها بسیار مهم است. وجود لینک‌های خراب یا اطلاعات نادرست می‌تواند منجر به گمراهی کاربران شود.

پایداری لینک‌ها: لینک‌ها باید مدیریت شوند تا اطمینان حاصل شود که به اطلاعات به روز و دقیق ارجاع می‌دهند. البته تاریخ آخرین به روزرسانی در مورد خود فایل‌های GIS نیز از اهمیت خاصی دارا بوده و در یک پروژه حرفه ای در متادیتا (Metadata) باید ارایه گردد.

جمع‌بندی

Hyperlink یکی از ابزارهای قدرتمند در GIS است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به راحتی به اطلاعات اضافی و مرتبط با ویژگی‌های جغرافیایی دسترسی یابند. با وجود چالش‌هایی که ممکن است وجود داشته باشد، استفاده از Hyperlink در GIS می‌تواند به شکل چشم‌گیری کیفیت و ارزش اطلاعات جغرافیایی را افزایش دهد.

نحوه ایجاد، نمایش و همه موارد مرتبط با Hyperlink در نرم‌افزار ArcGIS در آموزشی در وب‌سایت درس گستر آورده شده است. برای دسترسی به آموزش مربوطه کلیک کنید.